Gra dla niegrzecznych dziewczynek

Jeśli przemoc i agresja są stereotypowo w naszej kulturze postrzegane jako grzechy „męskie”, to grzechami typowo „kobiecymi” – w podobnie schematycznej wizji świata – byłyby chyba obłuda, perfidia i mściwość, a tak naprawdę również przemoc – tylko nie w fizycznej, a psychicznej, bardziej wyrafinowanej i trudniejszej do wykrycia formie. I ponieważ większość gier powstaje z myślą o męskiej, tudzież chłopięcej publiczności, najczęściej słyszymy oskarżenia związane z zachęcaniem do działań społecznie niepożądanych w wydaniu „męskim” właśnie. Oskarżanie gier o powodowanie u dziewczynek zachowań kojarzonych z najgorszymi kobiecymi cechami raczej się nie zdarzało. Aż do niedawna.

Oto bowiem w Australii wydana została (wkrótce trafi również do Europy i USA) przeznaczona na telefony komórkowe gra Coolest Girl In School, która jest dla młodych odbiorców płci żeńskiej propozycją zupełnie odmienną od tytułów pokroju tych dostępnych w serii Imagine (o której pisałam kilka miesięcy temu w notce W co chcą grać dziewczynki?). Gra reklamowana jest hasłem „GTA for girls”, ale zamiast kradzieży samochodów, bicia przechodniów i strzelania do członków wrogich gangów zajmujemy się w niej kłamaniem, manipulowaniem, obgadywaniem, oszukiwaniem i również kradzieżą – ale ubrań ze sklepów. W warstwie rozgrywki Coolest Girl in School jest grą RPG, w której wcielamy się w uczennicę liceum. W warstwie fabularnej naszym zadaniem jest zdobycie nominacji do tytułu królowej balu organizowanego wkrótce z okazji zakończenia nauki w szkole. W tym celu zdobyć musimy jak najwięcej przyjaciół i sprzymierzeńców, niekoniecznie posługując się moralnie poprawnymi sposobami. W grze pojawiają się tak hmm… kontrowersyjne czy wstydliwe tematy jak masturbacja, bolesne miesiączki, używanie narkotyków czy eksperymenty z seksualnością. Przyznać trzeba, że tego jeszcze w grach nie było (a przynajmniej nie w takim natężeniu).

Grę, jak nietrudno się domyślić, oprotestowało kilka organizacji, w tym Australijskie Stowarzyszenie Rodzin, którego przedstawicielka określiła ją mianem toksycznej, a jej twórców (ze złożonej z niemal samych kobiet firmy deweloperskiej Champagne for the Ladies) całkowicie nieodpowiedzialnymi. Ci ostatni bronią się argumentem, że gra utrzymana jest w ironicznym tonie i na wszystkie jej elementy patrzeć należy z przymrużeniem oka.

Właściwie nie do końca wiem, co myśleć o Coolest Girl In School. Skoro w grach można bezkarnie zabijać, to dlaczego nie można by było bezkarnie, dla zabawy, dopuszczać się innych działań nieakceptowalnych lub przynajmniej etycznie wątpliwych w „prawdziwym życiu”? Problem w tym, że jest to gra przeznaczona nie dla dorosłych (nie otrzymała kategorii „M”), którzy tę ironię wyłapią, lecz dla nastoletnich odbiorców, którzy wciąż kształtują swoją osobowość i hierarchę wartości i mogą odnieść wrażenie, że działania te są najłatwiejszym i najbardziej skutecznym sposobem na osiągnięcie społecznej akceptacji. W dodatku czy relatywizm moralny, którego pełna jest gra (nie ma „dobrych” i „złych” zachowań, a ich konsekwencje zależą od ludzi, wobec których się je podejmuje) nie jest czasami ideą, którą – bardziej nawet niż fikcyjność i nierealność prezentowanej w grach przemocy – potrafią odpowiednio odebrać tylko gracze dojrzali?